Als u en uw partner samen een kind krijgen, heeft u een belangrijke keuze te maken: welke achternaam krijgt uw kind? Wat hier de regels voor zijn, ligt aan de relatie van de ouders. Er is een onderscheid te maken tussen relaties tussen man en vrouw, man en man en vrouw en vrouw.

Bij het kind voortgekomen uit een huwelijk of geregistreerd partnerschap tussen man en vrouw, geldt dat het kind automatisch de achternaam van de vader krijgt. Als de ouders dit graag anders willen regelen, moeten ze dit samen laten vastleggen bij de burgerlijke stand. In het geval dat de ouders niet gehuwd zijn en ook geen geregistreerd partnerschap hebben, krijgt het kind automatisch de achternaam van de moeder, tenzij er bij de erkenning door de vader voor wordt gekozen om de achternaam van de vader aan te nemen.

Bij een relatie tussen twee vrouwen is het van belang of de donor bekend of onbekend is. Indien de niet-biologische moeder het kind erkent en er een bekende donor is, krijgt het kind automatisch de naam van de geboortemoeder.
In het geval van een onbekende donor krijgt het kind de achternaam van de niet-biologische moeder. Dit kan alleen als deze niet-biologische moeder automatisch juridische ouder wordt bij de geboorte. Daarvoor moet degene die het kind aangeeft bij de burgerlijke stand, een verklaring overleggen van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
In zowel het geval van een onbekende als een bekende donor, kan de achternaam afwijkend van deze regeling worden vastgelegd bij de burgerlijke stand.
In het geval van twee mannen, kan het moederschap van de biologische moeder alleen worden beëindigd door middel van adoptie. Bij adoptie mag het adopterende stel de achternaam van het kind kiezen. Deze keuze vindt plaats bij de rechter en niet bij de burgerlijke stand. Is er sprake van adoptie uit het buitenland? Dan gelden de regels over dit onderwerp van het desbetreffende land. Het is dus ook niet altijd mogelijk om via het Nederlands recht een naamskeuze te doen voor het kind.

Ten slotte is er ook nog een regeling over de situatie dat één van de ouders overlijdt voordat de naamskeuze is gedaan. In dit geval kan de achtergebleven ouder bij de ambtenaar van de burgerlijke stand aangeven of het kind de achternaam van de moeder of de vader zal krijgen.

In alle gevallen moeten de volgende kinderen van deze twee ouders dezelfde achternaam krijgen. Er is dus alleen een keuzemogelijkheid bij de geboorte van het eerste kind. Als er een kind wordt geboren uit een nieuwe relatie, hoeft dit kind niet dezelfde achternaam te krijgen als zijn of haar halfzusjes of broertjes, omdat dit kind juridisch gezien niet dezelfde ouders heeft.